Przed rozpoczęciem wyboru odmiany warto określić kierunek użytkowania kukurydzy. Pozwoli to na optymalny wybór kukurydzy na ziarno lub kukurydzy na kiszonkę. W przypadku gospodarstw nieprowadzących chowu zwierząt i nieposiadających biogazowi, decyzja jest raczej prosta — wybierane są odmiany ziarnowe. Dużo większy dylemat mają rolnicy posiadający bydło mleczne lub opasy. W takiej sytuacji w pierwszej kolejności należy zabezpieczyć potrzeby pokarmowe zwierząt.
Na co może być przeznaczone ziarno kukurydzy?
Ziarno kukurydzy jest cennym surowcem wykorzystywanym w wielu gałęziach przemysłu. Dlatego też uprawa kukurydzy na ziarno jest bardzo popularna i nie ma większego problemu ze sprzedażą zebranego plonu handlowego. Lokalnie powstaje coraz więcej firm zajmujących się skupem i suszeniem kukurydzy, co jeszcze bardziej ułatwia logistykę odstawiania ziarna podczas zbioru. Ziarno kukurydzy najczęściej wykorzystywane jest do produkcji bioetanolu, bieżącej konsumpcji- kukurydza cukrowa i pękająca (popcorn), produkcji skrobi oraz jako komponent do produkcji pasz i do celów przemiałowych.
Cechy odmian kukurydzy
Cechy użytkowe kukurydzy zostały uzyskane na drodze prac hodowlanych i ich powtarzalność została potwierdzona licznymi doświadczeniami polowymi. Pozwala to na udzielenie rzetelnych informacji o nasionach kukurydzy na ziarno w materiałach informacyjnych dedykowanych dla plantatorów kukurydzy. Bardzo często cechu użytkowe odmian zostają potwierdzone podczas badań prowadzonych przez niezależną jednostkę badawczą COBORU (Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych). Do najważniejszych cech odmian kukurydzy na ziarno można zaliczyć:
- genetyczny potencjał plonowania
- liczbę FAO
- stay green (utrzymanie zieloności)
- dry down (szybkość oddawania wody)
Genetyczny potencjał plonowania, a wymagania glebowe
Uprawa kukurydzy nie wymaga intensywniej agrotechnik, a sama roślina jest jedną z mniej wymagających pod kątem stanowiska glebowego, spośród wszystkich uprawianych powszechnie gatunków. Jednak analizując odmianę, warto zwrócić jej uwagę na wymagania glebowe i dostosować je do warunków panujących w gospodarstwie, czy też na danym polu. Odmiany o genetycznie bardzo dużym potencjale do plonowania wymagają lepszych stanowisk do odpowiedniej żyzności i produktywności. Na słabszych glebach mogą one nie zrealizować swojego potencjału i wydać niższy niż oczekiwany plon. W związku z tym na gleby słabe lub mozaikowe rekomendowane są odmiany o mniejszych maksymalnie średnich wymaganiach glebowych. Na słabsze gleby firma Osadkowski rekomenduje takie odmiany kukurydzy na ziarno jak RGT Lipex, DKC 3972 oraz RGT Afixx, na średnie jest to przede wszystkim ES Hattrick oraz DKC 4115. Więcej na temat tych i innych odmian kukurydzy na ziarno można znaleźć tu: https://osadkowski.pl/material-siewny/kukurydza-na-ziarno–c-001133.
Liczba FAO, a termin zbioru
Jedną z cech opisujących odmiany kukurydzy jest liczba FAO, która określa długość sezonu wegetacji od momentu siewu do osiągnięcia dojrzałości pełnej. Jest to bardzo ważny parametr, ponieważ pozwala dostosować dobór odmian do długości sezonu wegetacyjnego w danym regionie oraz płodozmianu. W przypadku następstwa roślin można rozpatrywać liczbę FAO pod kątem możliwości wysiewu pszenicy ozimej po zbiorze kukurydzy.
Rozpatrując liczbę FAO można wyróżnić poniższe klasy wczesności:
- odmiany wczesne — FAO do 220
- odmiany średnio — wczesne FAO 230 -250
- odmiany średnio — późne FAO 260 – 290
- odmiany późne — FAO powyżej 300
Wraz ze zwiększaniem liczby FAO rośnie potencjał do plonowania kukurydzy, ponieważ wydłuża się okres jest wzrostu i czas budowy biomasy oraz nalewania ziarna. Jednak w wyborze odmian pod kątem FAO, należy kierować się przede wszystkim możliwością osiągnięcia dojrzałości technicznej do zbioru przy możliwie niskiej wilgotności ziarna. Liczba FAO 250-270 jest najczęściej wybierana przez plantatorów kukurydz na ziarno — pozwala zrealizować potencjał genetyczny oraz w większości przypadków, wysiać po jej zbiorze pszenicę ozimą.
Stay green
Zwrot pochodzi z języka angielskiego i oznacza pozostają zielone, to nic innego jak cecha użytkowa pozwalająca na utrzymanie większej zieloności roślin w wysokich fazach rozwojowych kukurydzy. Istotne zwłaszcza w okresie nalewania ziarna, w której rośliny wolniej zasychają. Prowadzony proces fotosyntezy pozwala na zwiększenie ilości skrobi akumulowanej w ziarnie. Wpływa na wzrost plonu oraz jego jakości.
Rośliny utrzymujące dłużej wigor i zieloność są mniej podatne na choroby, zwłaszcza choroby łodyg oraz mają lepszą odporność mechaniczną, czyli rzadziej wylegają.
Dry down, a wilgotność w czasie zbioru
Również zwrot pochodzący z języka angielskiego i opisujący dynamikę oddawania wody z ziarników przed zbiorem kukurydzy. Zbiór kukurydzy przy mniejszej wilgotności przekłada się bezpośrednio na zwiększenie efektywności ekonomicznej — niższe koszty suszenia lub wyższa cena w przypadku sprzedaży bezpośrednio z pola.
Jedną z cech kukurydzy jest typ ziarniaka i wyróżniane są dwa podstawowe: flint i dent. Analiza doświadczeń oraz informacje od hodowców pozwalają stwierdzić, że większą dynamikę oddawania wody w okresie przed zbiorem mają odmiany o ziarnie w typie dent.
